شهر من بابل

ابوالقاسم اسماعیل‌پور مطلق، نویسنده و اسطوره‌شناس، استاد دانشگاه شهید بهشتی در رشتهٔ فرهنگ و زبان‌های باستانی است.

ابوالقاسم اسماعیل‌پور مطلق، نویسنده و اسطوره‌شناس، استاد دانشگاه شهید بهشتی در رشتهٔ فرهنگ و زبان‌های باستانی است. او همچنین از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶، استاد دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای بوده‌است.

 

زندگی

ابوالقاسم اسماعیل‌پور در ۱۶ شهریور ماه سال ۱۳۳۳ در شهر بابل به دنیا آمد و دیپلم متوسطه‌اش را در همین شهر گرفت. در سال ۱۳۵۱ به تهران کوچ کرد و در ۱۳۵۶ از دانشگاه تهران لیسانس گرفت و در سال ۱۳۷۰ موفق به اخذ درجهٔ دکترای فرهنگ و زبان‌های باستانی از دانشگاه تهران شد. استادان شاخص او مهرداد بهار، احمد تفضلی، ژاله آموزگار، بدرالزمان قریب، عبدالحسین زرین کوب و شفیعی کدکنی بودند.

 

فعالیت‌های حرفه‌ای

✓مدیر گروه زبانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران از ۱۳۸۵.

✓استاد مدعو در دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای (۲۰۰۴-۲۰۰۶)

✓رئیس مرکز ایران‌شناسی انستیتو مطالعات خاورمیانه شانگهای (۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶)

✓رئیس پژوهشکدهٔ زبانشناسی، کتیبه‌ها و متون پژوهشگاه میراث فرهنگی (۱۳۸۶-۱۳۸۸)

✓عضو انجمن انسانشناسان ایران

✓عضو هیات تحریریه مجله انسان‌شناسی ایران دانشگاه تهران

✓عضو هیات تحریریه مجله نقد زبانهای خارجی دانشگاه شهید بهشتی

✓عضو انجمن ایران‌شناسی اروپا (SIE)

✓عضو انجمن بین‌المللی مطالعات مانوی (IAMS)؛
استاد مدعو در دانشگاه دولتی مسکو بخش ایرانشناسی از ۲۰۱۳.

 

آثار

✓اسطوره آفرینش در آیین مانی، ویراست سوم، چاپ پنجم، نشر هیرمند ۱۳۹۳.

✓اسطوره، بیان نمادین، انتشارات سروش، چاپ سوم، تهران: ۱۳۹۱.

✓زیر آسمانه‌های نور (جستارهای ایران‌شناسی و اسطوره‌شناسی)، ویراست دوم با افزوده‌های تازه، نشر قطره، ۱۳۹۰.

✓ادبیات مانوی (با همکاری مهرداد بهار)، تهران: نشر کارنامه، در دست انتشار).

✓سرودهای روشنایی (جستاری در شعر ایران باستان و میانه و سرودهای مانوی)، اسطوره، تهران: ۱۳۸۶.

✓بر سنگفرش بی بازگشت (مجموعه اشعار)، نشر اسطوره، تهران: ۱۳۸۷.

✓هر دانه شن (مجموعه اشعار)، اسطوره، تهران: ۱۳۸۷.

✓تا کنار درخت گیلاس (مجموعه اشعار)، اسطوره، تهران: ۱۳۸۸.

 

ترجمه‌ها

✓ف. ژیران، اساطیر آشور و بابل، نشر قطره

✓ف. ژیران، اساطیر مصر، نشر قطره

✓ف. ژیران، بهشت و دوزخ در اساطیر بین‌النهرین، نشر قطره

✓ف. ژیرو، اساطیر یونان، نشر قطره

✓کارل گوستاو یونگ، رؤیاها، نشر قطره

✓کارل گوستاو یونگ، ضمیر پنهان / نفس نامکشوف، نشر قطره

✓هنر مانوی، هانس یواخیم کلیم کایت، نشر اسطوره، ۱۳۸۴.

✓زبور مانوی، س. ر. س. آلبری، تهران: انتشارات اسطوره۱۳۸۷

✓ادبیات گنوسی، گروه مولفان، نشر اسطوره، ۱۳۸۸

✓اسطوره و آیین، گروه مولفان، نشر اسطوره ۱۳۸۸

✓دانشنامه اساطیر جهان، گروه مولفان زیر نظر رکس وارنر، تهران: نشر اسطوره، چاپ چهارم۱۳۸۹

✓مجموعه ۸ جلدی اشعار جهان، نشر اسطوره ۱۳۸۴-۱۳۸۵

✓اساطیر جهان، گروه مولفان زیر نظر ویلیام داتی، تهران: نشر چشمه، ۱۳۹۲.

 

مقالات

✓«میتره در باستانشناسی ایران»، مجله باستان‌شناسی و تاریخ، س ۲، ش ۷۲، بهار/تابستان ۱۳۶۷.

✓«زبور مانوی: گفتاری در شعر ایران باستان»، زنده رود: فصل نامه فرهنگ، ادب و تاریخ، ش ۲و۳و زمستان۱۳۷۱-بهار ۱۳۷۲.

✓"میتره در اوستا"، مجله باستان‌شناسی و تاریخ، س ۹، ش ۱، آبان ۱۳۷۴.

✓«ویژگی‌های کلی شعر ایرانی در دوره میانه»، ایران شناخت: نامه انجمن ایران شناسان کشورهای مشترک‌المنافع و قفقاز، ش ۷، زمستان ۱۳۷۶.

✓«مهرنامگ، سرودنامه‌ای مانوی» یاد بهار: یادنامه دکتر مهرداد بهار، تهران: انتشارات آگاه، زمستان ۱۳۷۶.

✓«بررسی تطبیقی ترانه‌های امیر پازواری و اشعار هجایی پهلوی اشکانی و فارسی میانه»، ایران شناخت، ش ۹، تابستان ۱۳۷۷. تجدید چاپ با عنوان «ترانه‌های طبری امیر پازواری و اشعار هجایی ایرانی» در پژوهش نامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، ش ۳۲، زمستان ۱۳۸۰.

✓«بازسازی ارژنگ مانی»، مجله باستان‌شناسی و تاریخ، ش۱و۲، پاییز و زمستان ۱۳۷۶، بهار و تابستان ۱۳۷۷.

✓«بررسی تطبیقی دیباچه مثنوی معنوی و اشعار گنوسی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، س۳۵، ش۱و۲، ش. م. ۱۳۶-۱۳۷، ۱۳۸۱.

✓«بررسی شعر پارتی و فارسی میانه»، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران، س۱، ش۲، پاییز ۱۳۸۰.

✓«بررسی اوزان اشعار ودایی- سنسکریت و اشعار ایرانی»، تک درخت: جشن نامه محمدعلی اسلامی ندوشن، تهران: انتشارات آثار / یزدان، بهار ۱۳۸۰.

✓«بازتاب فرهنگی کیش مانوی»، پژوهش نامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، ش ۳۳، بهار ۱۳۸۱.

✓«تیرماه سیزه (جشن تیرگان) و اسطوره تیشتر»، نامه انسان‌شناسی: فصل نامه انجمن انسان‌شناسی ایران، س۱، ش۱، بهار و تابستان ۱۳۸۱

✓«کیش گنوسی و عرفان مانوی»، نامه مفید: مجله علمی پژوهشی دانشگاه مفید، س ۸، ش ۲، ش. پ. ۳۰، تابستان ۱۳۸۱.

✓«سروده‌های گاهانی»، اباختر: فصل نامه علمی پژوهشی، س۱، ش۱و۲، پاییز و زمستان ۱۳۸۱.

✓«درونمایه‌های اساطیری نوروز»، مجله مطالعات ایرانی، مرکز تحقیقات فرهنگ و زبان‌های ایرانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، س ۲، ش ۴، پاییز ۱۳۸۲.

✓«مانی و مانویت در روایات کهن پارسی تا سده پنجم هجری»، پژوهشنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ش۳۸، تابستان ۱۳۸۲.

✓«افسانه سفر مانی به چین بر پایه فارسنامه ابن بلخی و شرفنامه نظامی»، نامه ایران باستان: مجله بین‌المللی مطالعات ایرانی، س ۳، ش ۲، پاییز و زمستان ۱۳۸۲(تاریخ انتشار دی ۱۳۸۳)

✓«جستاری در شعر ایرانی میانه غربی»، مجله علوم انسانی دانشگاه الزهرا، س۱۳و ۱۴، ش۴۸و۴۹، زمستان ۱۳۸۲ و بهار ۱۳۸۳.